vacuümmachine voor horeca, winkel en industrie
Een vacuümmachine die professioneel gebruikt wordt, zoals in de horeca of winkel, is herkenbaar aan de grote vacuümkamer waar het product met vacuümzak ingelegd wordt en de sealstrip zich in de vacuümkamer bevindt. Nadat de deksel wordt gesloten zal de vacuümkamer vacuümgezogen worden en als laatste zal de vacuümzak dichtgeseald worden. Bij professionele vacuümmachines wordt gebruik gemaakt van gladde vacuümzakken. De belangrijkste producenten van vacuümmachines voor horeca en winkels zijn Henkelman en Henkovac.
Bij een vacuümmachine voor de horeca of winkel zijn zijn aspecten als snelheid van de vacumeercyclus, betrouwbaarheid, duurzaamheid, eenvoudig schoon te kunnen maken (geen lastige hoekjes) en eenvoudig en snel onderhoud van belang. De vacuümmachines zijn in te delen in een aantal uitvoering: de tafel uitvoering, het vloermodel, dubbelkamer vloermodel en de verticale vacuümmachine die speciaal gemaakt is voor het vacumeren van vloeistoffen. De diptank of dompelaar wordt soms in combinatie gebruikt met een vacuümmachine voor een betere presentatie.
Met een vacuümmachine kan de houdbaarheid van voedsel tot een factor vier toenemen. Maar vacuümverpakken alleen is niet voldoende om de houdbaarheid te verlengen. Net als het bewaren van niet vacuümverpakt voedsel moet het zo koel mogelijk opgeslagen worden. Hoe koeler hoe beter. De temperatuur heeft een enorme invloed op de groei van bacteriën die het voedsel kunnen bederven. Speciaal bij het gebruik van een vacuümmachine moet voorkomen worden dat de vacuümverpakte producten bewaard worden tussen de 4° en 46° Celsius. Bij deze temperaturen én specifiek bij afwezigheid van zuurstof, zoals dit juist wenselijk is bij gebruik van een vacuümmachine, kan het levensbedreigende botulisme ontstaan. Lees daarom met aandacht het artikel gebruik van een vacuümmachine en het voorkomen van botulisme.
vacuümmachines uitvoeringen
Tafelmodel vacuümmachine
Wanneer de vacuümmachine regelmatig verplaatst moet worden zoals bij gebruik op een markt dan is gewicht het belangrijkste aspect. De tafelmodellen zijn niet alleen de goedkoopste modellen maar zijn ook relatief licht. Het model Henkelman mini Jumbo is altijd nog 25 kg een flink gewicht om te tillen. Een vergelijkbaar model van Henkovac, de Henkovac Mini Eco weegt 28 kg.
In de tafelmodeluitvoeringen zijn enorm veel modellen verkrijgbaar. Het belangrijkste verschil in deze modellen is de grootte van de vacuümkamer. Op een uitzondering na blijft de lengte en breedte van de vacuümkamer min of meer gelijk maar neemt vooral de diepte toe. Daarnaast neemt de pompsnelheid van de vacuümpomp (uitgedrukt in m3 per minuut) toe met het groter worden van het model. Daarmee gaat het vacumeren overigens niet sneller. De vacuümpomp is min of meer afgestemd op de grootte van de vacuümkamer. Hierdoor zal de vacumeercyclus ongeveer gelijkblijven over de gehele lijn van vacuümmachines. Wanneer je gebruik wil maken van bepaalde opties zoals begassing, of waterdam (H2O) sensor, trennseal e.d. dan is dat op de kleinste modellen vaak niet mogelijk.
Verticale vacuümmachine
Speciaal voor het vacumeren van verticaal georiënteerde producten zoals soep, saus en kaakjes is hebben de fabrikanten van vacumeermachines ook een verticaal model in hun assortiment.
Hoewel in een normale vacuümmachine ook soep of saus gevacumeerd kan worden werkt dit in een verticale vacuümmachine veel gemakkelijker en sneller. Het product, zoals de zak soep of saus kan in zijn normale positie, verticaal in het apparaat geplaatst worden. In de verticale vacuümmachine bevindt zich een plateau waarop het product geplaatst kan worden. Dit plateau is traploos in hoogte verstelbaar waardoor op de gewenste plaats de vacuümzak dichtgeseald kan worden. De sealbalk zit in dit geval uiteraard bovenin. Dit type machine kan optioneel uitgevoerd worden met een zakhouder waardoor heel eenvoudig een of meerdere zakken in een houder geplaatst kunnen worden en ze meteen op de juiste hoogte staan.
Vloermodel vacuümmachine
Wanneer een vacuümmachine een vaste opstelling heeft zoals in een winkel, horeca of productiebedrijf is een vloermodel een goede keuze. Ook hier zijn vele modellen verkrijgbaar die voornamelijk verschillen in de vacuümkamer inhoud. De vacuümpompcapaciteit (uitgedrukt in m3 per minuut) is zodanig op de vacuümkamerinhoud afgestemd dat de vacumeercyclus met het toenemen van de vacuümkamerinhoud niet zal toenemen. Dus hoe klein of groot het model ook is, de vacumeercyclus zal min of meer gelijkblijven.
Dubbelkamer vacuümmachine
Wanneer in zeer grote getale producten gevacumeerd moeten worden is het slim om te kiezen voor een dubbelkamer vacuümmachine. Met zo'n dubbelkamer model kan achter elkaar doorgewerkt worden. Terwijl in de eerste vacuümkamer het product wordt gevacumeerd en geseald kan tegelijkertijd in de tweede kamer het vorige reeds gevacumeerde product er uit gehaald worden en het nieuwe te vacumeren product op de juiste plek gelegd worden. Zodra dat klaar is, zal de vacuümmachine klaar zijn met de andere vacuümkamer en kan de klep van de ene naar de andere vacuümkamer gebracht worden. De extra investering in zo'n dubbelkamer vacuümmachine betaald zich vaak binnen het jaar terug vanwege deze optimalisatie van het arbeidsproces.
Inlegplaten voor vacuümmachine
vacuümmachines kunnen voorzien worden van een inlegplaat of inlegplaten. Deze platen zijn gemaakt van kunststof en hebben bijvoorbeeld een dikte van 15 mm. Deze inlegplaten worden voor twee doeleinden gebruikt. Primair om het vacuümzak met inhoud op dezelfde hoogte te brengen met de sealbalk, want om een optimale seal te maken moet het product en de sealbalk zoveel mogelijk, horizontaal "op een lijn liggen". Secundair en dat is een prettige bijkomstigheid, wordt de inhoud van de vacuümkamer verkleind. Waar een inlegplaat ligt, zit geen lucht, dus hoeft de vacuümpomp minder lucht weg te pompen en kan dus sneller een vacuüm bereikte worden.
Schuine inlegplaat
De vacuümmachinefabrikanten leveren schuinaflopende inlegplaten die speciaal gebruikt worden voor het vacumeren van vloeistoffen zoals soep en saus. De reden dat hier het product schuin in de vacuümkamer ligt zal duidelijk zijn en voorkomt dat de vloeistof uit de opening stroomt. Wanneer vloeistoffen gevacumeerd gaan worden is onderstaande onderwerp, de H2O sensor die voorkomt dat het product gaat koken tijdens het vacumeren erg belangrijk.
H2O sensor
Water kookt bij 100° Celsius, althans bij een druk van 1 atmosfeer. Wanneer de druk lager wordt zal water bij een lager temperatuur gaan koken. Dit is een bekend fenomeen bij bergbeklimmers en die weten dat ze op grote hoogte wat langer moeten koken omdat het water minder heet wordt. Op een hoogte van 4000 meter is het kookpunt van water verlaagd tot 88° Celsius. Naarmate de luchtdruk verder wordt verlaagd neemt het kookpunt af. Bij vacuümmachines wordt een zeer hoog vacuüm bereikt. Een druk van 10 mbar is gemakkelijk haalbaar. Bij deze druk kookt water reeds bij 7° Celsius! Wanneer tijdens het vacumeren van vloeistoffen geen rekening wordt gehouden met deze verlaging van het kookpunt zal dit leiden tot het overkoken van het product en een vervelend klusje om de vacuümkamer zeer goed schoon te maken. Het koken van het vloeibare product kan op twee manieren voorkomen worden. De goedkoopste manier is om de vacuümdruk niet tot maximaal in te stellen. Afhankelijk van het product (soep waar zout in zit heeft een hogere kooktemperatuur) en afhankelijk van de temperatuur van het product, kan dit proefondervindelijk uitgezocht worden. Waarna de machine met die ingestelde vacuümdruk de overige vloeibare producten kan vacumeren. Bij veel vacuümmachines kan een H2O sensor opties ingebouwd worden. Deze sensor meet de hoeveelheid water in de afgezogen lucht uit de vacuümkamer en zal precies op het juiste moment, vlak voor het moment dat de vloeistof gaat koken het vacumeren stoppen en de zak dichtsealen.
Vacuümmachine en MAP (Modified Atmosphere Packaging) - begassing
Wanneer voedsel wordt gevacumeerd zal de houdbaarheid flink toenemen maar in sommige gevallen kan sprake zijn van verkleuring of een gedeeltelijke smaakverandering. Wanneer dit zo veel mogelijk voorkomen moet worden of de houdbaarheid nog meer geoptimaliseerd moet worden is het gebruikelijk om na dat het product is gevacumeerd een bepaald gas, meestal een combinatie van gassen, zoals stikstof, kooldioxide en zuurstof aan de vacuümzak worden toegevoegd. Veel vacuümmachine modellen hebben deze begassingsoptie (MAP). Aan de achterzijde van de machine zit een gasslang aansluiting en kan deze via een reduceerventiel aangesloten worden op een gasfles. Welk gas of welke combinatie van gassen en hoeveel kan de leverancier van dit gas adviseren.
Sealbalk uitvoeringen
Naast de vacuümpomp is de sealbalk het meest essentiële onderdeel van een vacuümmachine. De sealbalk bij professionele machines zijn allemaal met de hand eenvoudig te verwijderen door de omhoog los te trekken. Dit is noodzakelijk om de machine makkelijk schoon te maken en om de sealdraad of teflonband te vervangen. De sealbalk is in de meest eenvoudigste versie uitgevoerd met een metalen band van bijvoorbeeld drie millimeter waardoor tijdens het sealproces een grote stroom zal vloeien. Daardoor wordt deze metalen band flink heet en zal het kunststof van de vacuümzak, die op de sealbalk ligt en aangedrukt wordt door een siliconen aandrukrand laten smelten. Hierdoor wordt het gevacumeerde product hermetisch gesloten. Zonder bescherming zal het gesmolten kunststof blijven kleven aan de sealband. Dit kleven wordt voorkomen doordat over de sealband een zelfklevende teflon band is aangebracht. Op gezette tijden zal dit teflon band en de sealdraad of sealband vervangen moeten worden. Het vervangen is niet heel erg moeilijk en zal door de meeste eigenaren zelf gedaan worden. Veel eigenaren van een vacuümmachine hebben een reserve sealbalk klaar liggen, mocht de sealbalk niet meer goed functioneren dan kan deze in een handomdraai vervangen worden door het reserve exemplaar. Hierdoor zal het productieproces niet stil staan of hoeven de klanten niet te wachten.
Sealbalken kunnen, afhankelijk van het model, in verschillende uitvoeringen geleverd worden.
Bolle seal
Wanneer zich, op de plaats waar de seal aangebracht moet worden, vocht bevindt zal de seal niet of niet goed aangebracht kunnen worden. Dit probleem kan voorkomen worden door gebruik te maken van een bolle sealdraad. Door zijn bolle vorm drukt deze samen met de druk van de deksel/siliconen aandrukrand het eventuele vocht wat zich tussen de sealrand zich zou bevinden, weg en kan daardoor toch een goede seal maken.
Trennseal / cut-off seal
Voor een mooie product presentatie wordt vaak gekozen om het overtollige deel van de vacuümzak, het gedeelte boven de seal, te verwijderen. Dit is mogelijk doordat gebruik wordt gemaakt van een sealbalk die niet alleen een sealdraad heeft maar ook een trennseal ook wel cut-off seal draad heeft. Deze is veel dunner en wordt veel heter waardoor na het vacumeren het overtollige kunststof eenvoudig afgescheurd kan worden. Deze trennseal is altijd gecombineerd met een normale, meestal bolle sealnaad.
Dubbele seal
Omdat soms een seal mislukt kiezen sommige voor een sealbalk met twee (bolle) sealdraden. Deze maakt dus tijdens het sealen twee sealen aan.
1-2 seal of 1-2 trennseal
Veel vacuümmachines kunnen uitgevoerd worden in een sealbalk met twee sealdraden, de eerste is meestal een bolle seal en de andere een trennseal of cut-off sealdraad alleen in deze 1-2 seal uitvoering kan de sealtijd per sealdraad apart ingesteld worden waarbij voor iedere type vacuümzak de optimale instelling bereikt kan worden.
Softair
Zodra het product gevacumeerd en geseald is wil je zo snel mogelijk het product uit de vacuümmachine halen. De klep van de vacuümmachine kan pas opengemaakt worden wanneer het vacuüm in de vacuümkamer opgeheven is. Het toelaten van de buitenlucht in de vacuümkamer gebeurd met een elektrisch bediend ventiel. In de eenvoudige modellen gebeurd dit toestromen van de lucht behoorlijk abrupt en zal dan in een zeer korte tijd een grote druk uit gaan oefenen op het verpakte product. Wanneer dit product scherpe kanten heeft is het mogelijk dat deze door de vacuümzak zullen steken en het vacuüm weer opheffen. Dit kan mogelijk voorkomen worden door de buitenlucht kan bij producten met Maar eerst moet
Printer
Bij veel vacuümmachines bestaat de mogelijkheid om een printer aan te sluiten. Deze printer kan een sticker afdrukken met datum, vacuümdruk en dergelijke.
Onderhoud
Een professionele vacuümmachine vereist onderhoud. Regelmatig moet het oliepijl gecontroleerd worden en na en bepaalde gebruiksperiode moet de olie van de vacuümpomp vervangen worden. Natuurlijk moet de machine zelf, vooral de vacuümkamer iedere dag schoongemaakt worden. Let op dat, indien de vacuümmachine een kunststof deksel heeft deze niet met schoongemaakt mag worden met een reinigingsmateriaal waarin oplosmiddelen zitten omdat dit het kunststof bros maakt.