Wat is botulisme en hoe kan je dat voorkomen bij vacuümverpakken van voedsel?
Van botulisme is sprake wanneer de bacterie Clostridium botulinum in je voedsel voorkomt en het gif botuline heeft afgegeven. Dit is is zeer gevaarlijk en kan zelfs leiden tot de dood. De kans op botulisme, speciaal bij vacuümmachines moet je niet negeren. In dit artikel leggen we uit hoe je het kan voorkomen en het gif onschadelijk kan maken. Gebruik niet alleen de informatie op deze pagina maar ga op het internet op zoek naar andere bronnen en informeer je zelf goed.
De bacterie Clostridium botulinum op zich is geen bedreiging voor de mens, maar deze bacterie scheidt een giftige stof af die het sterkste gif is dat we op aarde kennen. Het is dus belangrijk te weten wat botulisme is, hoe het ontstaat en hoe je het kan bestrijden.
We beginnen maar gelijk met het meest vervelende, botulisme of botuline kan je niet herkennen. Het voedsel gaat niet anders ruiken of verkleuren, dit in tegenstelling tot andere bacteriën die voor bederf zorgen. Botulisme komt vooral voor in zuurstofarme omgevingen, en dat is nou net wat we willen bereiken met vacuüm verpakken van het voedsel, waarbij dit voedsel vochtig is en niet zuur. In een vacuümverpakte citroen zal het dus niet voorkomen!
Wat overal wordt afgeraden is om paddenstoelen, sjalot, zachte kaas en gerookte vis vacuüm te verpakken.
Het beste is om botulisme te voorkomen. Dit kan je bereiken door een of meerdere van onderstaande factoren niet voor te laten komen.
- vocht
- temperatuur tussen 4 en 46 graden Celsius
- niet zo zuur voedsel (pH waarde boven 4,6)
- zuurstofarm
Als voorbeeld: rijst is kurkdroog en daarin zal dus geen botulisme in voorkomen als je dit vacuümverpakt. Zuurkool heeft een pH waarde van ongeveer 3,5 en zit dus ruim onder de grenswaarde van pH 4,6 en ook daar zal botulisme niet in voorkomen. Wanneer je de temperatuur onder de 4 graden of boven de 46 graden brengt zal botulisme niet onmogelijk zijn maar wordt de groei van de bacterie sterk geremd.
Tijd is een belangrijke factor. Wanneer je gevacumeerd voedsel in een koelkast bewaard en die zal doorgaans rond de 4 graden Celsius zijn. Bij die temperatuur gaat de bacterie niet dood maar zal zich heel langzaam voortplanten. Maar altijd nog veel sneller dan dat je het voedsel bewaard bij -18 graden Celsius, want dan staat het leven van de bacterie haast stil. Hoe langer je het voedsel in de koelkast bewaard hoe groter de kans is dat, als in je voedsel botulisme voorkomt (wat niet altijd het geval is), de bacterie zich aan het vermenigvuldigen is en het gif botuline produceert. Dus het is zaak om gevacumeerde producten in een koelkast snel te consumeren. We neigen zelf om voedsel maar een klein beetje vacuüm te zuigen of helemaal niet en geseald in de koelkast te bewaren, maar liefst negeren we de koelkast geheel met vacuümverpakt voedsel.
Omdat je niet weet of in je gevacumeerde voedsel zich botulisme voorkomt kan je alleen maar op zeker spelen en zorgen dat het gif botuline, mocht het aanwezig zijn in je voedsel, vernietigd wordt. Dit kan je bereiken door het voedsel voordat het geserveerd wordt voor minimaal tien minuten te verwarmen op 100 graden Celsius.
Heel verstandig is om de kans dat je voedsel besmet raakt met botulisme te voorkomen. Dat kan je bereiken door heel schoon te werken tijdens het vacumeren. Ontsmet je handen met speciale zeep en liefst nog daarna door je handen te ontsmetten met zo'n flesje / pompje met ontsmettingsgel wat je haast overal kan kopen. Zorg dat het voedsel als je het bijvoorbeeld moet snijden op schone ondergrond komt te liggen.