12v naar 230v omvormer voor in de auto victron phoenix 12/180
"geen zorgen" omvormer voor in de auto. Victron Phoenix 12/180

12V naar 230V omvormer voor tuinhuisje, weekendwoning of tent

Je wilt op een plek waar geen 230V voorhanden is zoals in een tuinhuisje of tent toch 230 Volt hebben om daar elektrische apparatuur op aan te sluiten. Van scheermachine tot reisstrijkijzer, van verlichting tot opladers voor smartphone, laptop of tablet. Wil je geen problemen koop dan een "zuivere sinus omvormer", dan zit je altijd goed.

Tijdens het kopen moet je onder andere letten op het maximaal te leveren vermogen van de 230V omvormer. Bedenk wat je allemaal wilt aansluiten op de omvormer en hoeveel vermogen (in Watt) dit vraagt, maar reken je niet rijk, een omvormer met veel vermogen vergt ook een accu met een grote capaciteit.

Wat voor 12 Volt naar 230 Volt omvormer kopen?

Met een gemodificeerde sinus omvormer loop je het gevaar dat bepaalde apparaten niet werken, neem geen gok en koop een zuivere sinus omvormer. Dan is de vraag, hoeveel vermogen (in Watt) moet de omvormer kunnen leveren? Die vraag moet je zelf beantwoorden. Dit is afhankelijk van wat je aan wilt sluiten op de omvormer. In een tent is dat meestal beperkt tot een oplader voor elektrische tandenborstel, laptop, tablet, telefoon, iPod, ereader en dergelijke. Daarnaast een een klein lichtje, een scheerapparaat en ander klein spul. Dan is een omvormer van 180 Watt ruim voldoende.

Niet verwarmen of koelen

Je moet op een 230V omvormer geen elektrische apparaten willen aansluiten die koelen of verwarmen. Dat vergt veel te veel energie. Je accu is dan zo op. Koelen, koken en verwarmen doe je veel effectiever en goedkoper met gas. Dus water koken en je eten bereiden doe je op een gascomfort op butagas of propaangas. Koelen doe je met een koelbox die op gas kan werken. Dat zijn koelboxen op basis van een condesor, dus geen traditionele compressor koelkast. Die koelkasjes/boxen zijn speciaal gemaakt om te werken op gas, 12V of 230 Volt. Maar 12V of 230V moet je dus niet gebruiken als je die energie uit een accu wilt halen. Ter illustratie: een accu van zo'n 30 kg ! is reeds na een dag helemaal leeg als je een koelbox op de accu aansluit (het maakt dan niet uit of je deze op 12V of 230V aansluit).

Elektrisch gereedschap aansluiten op een 230V omvormer

In een tuinhuisje zal je waarschijnlijk dezelfde elektrische apparaten willen aansluiten als is een tent. Als dat zo is dan is het bovenstaande van toepassing en is een 180 Watt omvormer een goed keus. Mogelijk dat je 230V elektrisch gereedschap wilt aansluiten. In dat geval heb je een veel zwaardere omvormer nodig. In elektrisch gereedschap zit altijd een motor en dat vergt flink wat energie. Daarnaast heeft een elektromotor een grote aanloopstroom. Dat moet je omvormer wel aankunnen. Een elektrische boormachine, zaagmachine, heggeschaar en dergelijke hebben al snel een vermogen van 500 Watt of meer. Dat is flink veel vermogen. Stem daar je omvormer (en accu!) op af. Neem wat reserve. Heb je een vermogen nodig van 400 Watt dan is een 600 Watt omvormer het minimum. Realiseer dat er een relatie bestaat tussen het vermogen van een omvormer en de benodigde capaciteit van de accu.

Accu capaciteit en omvormervermogen

Het vermogen van een omvormer, de hoeveelheid Watt wat hij maximaal kan leveren, stem je af op hoeveel vermogen de elektrische apparaten vergen die je tegelijkertijd aan wilt hebben. Zodra je het vermogen van de omvormer hebt bepaald zal je een keuze moeten maken hoeveel capaciteit je accu moet hebben. Hanteer hier een vuistregel: vermogen van de omvormer gedeeld door vier. Heb je een 180 Watt omvormer dan is de benodigde accu capaciteit 180 / 4 = 45 Ah. Meer capaciteit is prettig, beter iets te veel dan te weinig, maar minder adviseren we je niet te doen. De reden dat een omvormer van 180 Watt een accu vereist van ongeveer 45 Ah komt omdat een accu beschadigd kan raken als deze te grote stromen moet leveren. Wanneer je langdurig, meer dan even dan een halve minuut, veel stroom uit je accu wilt trekken kan je dit beter beperken tot de accucapaciteit gedeeld door drie. Een 45 Ah accu kan dus zo'n 45/3=15 Ampère stroom leveren voor een wat langere tijd. Als je dit omrekent naar vermogen is dit 15A x 12V = 180 Watt. Realiseer dat een stroom van een derde van de accucapaciteit, in dit geval 15 Ampère uit een accu van 45 Ah, behoorlijk veel stroom is en dat je dit maar een uurtje hooguit twee uurtje kan volhouden. Na een uur is de accu reeds voor zo'n 40% leeg en na twee uur is de accu praktisch leeg. Dit houdt niet in dat bij een 180 Watt omvormer je altijd tevreden bent met een accu van 45 Ah. Maar het is een redelijke indicatie. Zou je constant 50 Watt energie verbruiken dan is je accu snel leeg. Om precies te zijn: 50 Watt / 12 Volt = 4,15 Ampère; 45 Ah / 4,15 Ampère = 10,8 uur. En dan is je accu echt helemaal op! En het is heel onverstandig om een accu helemaal te ontladen. Probeer dit te beperken (als het even kan) tot maar 30 tot 40% ontlading.

Wat voor accu en hoeveel capaciteit in Ah kopen?

Koop nooit een autoaccu voor het gebruik van een 12V naar 230V omvormer! Dit is vragen om problemen. De accu zal waarschijnlijk in een paar weken al defect raken of niet meer goed werken. Zonde van je geld. Koop een "service accu" die heb je in twee versies: op basis van gel een de "AGM" versie. Onze voorkeur gaat uit naar de AGM versie. Dit komt omdat een gel accu speciale acculader nodig heeft. Koop een accu niet bij de eerste de beste dealer maar kijk eens rond op het web.

Hoe laad je de accu weer op?

Het is handig en makkelijk om in je tent of tuinhuisje 230 Volt te hebben doordat je op de accu een omvormer hebt aangesloten, maar hoe ga je de accu weer opladen? Want slepen met een accu is een geen optie. Accu's zijn heel zwaar. Voor in de tent is er maar één goede optie en dat is een zonnepaneel. In het tuinhuisje kan je ook zonnepanelen gebruiken maar zou je nog een windmolentje kunnen overwegen, hoewel we dit sterk afraden.

12v zonnepaneel met 36 cellen
zonnepaneel voor 12V accu's heeft maximaal 36 zonnecellen (vier kolommen van 9 zonnecellen)

Accu opladen met een zonnepaneel

Het opladen van een accu in een tent, tuinhuisje of kleine vakantiewoning met een zonnepaneel is ideaal maar waar moet je dan op letten? En wat als je later meer energie gaat gebruiken en eigenlijk een groter zonnepaneel nodig hebt?

Wat als blijkt dat het zonnepaneel niet voldoende energie levert en je accu niet snel genoeg opgeladen wordt?

Wanneer je meer elektriciteit verbruikt dan voorzien, of dat je het zonnepaneel iets te krap hebt bemeten, waardoor je regelmatig met een (te) lege accu zit is dit probleem heel simpel op te lossen. Je koopt een, liefst identiek, zonnepaneel er bij. Wanneer een identiek paneel niet meer verkrijgbaar is moet je een ander zonnepaneel uitzoeken die een gelijk aantal zonnecellen heeft. Heb je reeds een paneel met 36 zonnecellen dan moet je nu ook een paneel er bij kopen met 36 cellen. De twee panelen moet je parallel schakelen en aansluiten op je laadrelaar.

Zonne-laadrelaar voor 12V accu's

Tussen het zonnepaneel (of panelen) en de accu moet je altijd een acculaadrelaar voor zonnepanelen plaatsen. Dit is nodig om te voorkomen dat de accu ontladen wordt in de nacht via het zonnepaneel, de accu overladen wordt en op de juiste manier geladen wordt. Het rechtstreeks aansluiten van een zonnepaneel op een accu is dus "gewoon dom". Vele fabrikanten leveren deze laadregelaars. Bekende zijn Mastervolt, Steca en Victron. Het eerste selectiecriterium bij het aanschaffen van een laadstroomregelaar is de maximale laadstroom. Waarden van 10 Ampère, 15 Ampère en 20 Ampère zijn de meest voorkomende waarden. Deze maximale laadstroom wordt bepaalt door het zonnepaneel of zonnepanelen die je op de laadregelaar hebt aangesloten. Je kan de maximale stroom die het zonnepaneel opzoeken in de documentatie of de vuistregel hanteren: deel de Wp waarde van het zonnepaneel door vijfentwintig. Dus een zonnepaneel van 100 Wp zal een stroom leveren van 100 Wp / 25 = 4 Ampère. Een laadregelaar van 5 of 10 Ampère (koop liever een iets zwaardere laadrelaar voor toekomstige uitbreidingen) is dan een goede keus.

Een andere nuttige functie van de laadrelaar is dat hij de accu uitschakelt van de omvormer wanneer de accu te diep ontladen wordt en daarmee tegen zichzelf beschermd wordt.

Accu opladen met een windmolen

Op zich is een windmolen een mooie aanvulling op een zonnepaneel als energiebron. Als de zon niet schijnt waait het vaak. Helaals zitten aan een windmolen heel wat meer nadelen dan voordelen t.o.v. een zonnepaneel. Daarom adviseren je om hier nog eens goed over na te denken. Een windmolen is niet een "installeer en kijk er niet meer naar om" apparaat. Een windmolen heeft draaiende delen. Dat vergt dus onderhoud. Draaiende onderdelen slijten ook. Bij extreme weersomstandigheden kunnen zelfs bladen van de windmolen afbreken. Je leest het goed. Dat lijkt extreem maar dit soort dingen gebeuren echt. Die kans neemt toe als de windmolen op een minder gunstige plaats is opgesteld. Dat zijn plaatsten waar rondom de windmolen obstakels staan. Dat veroorzaakt turbulentie. Dat is niet alleen slecht voor de opbrengst van de windmolen maar kan ook voor zeer sterk wijzigende windrichtingen leiden waardoor de windmolen tussen de verschillende windrichtingen "geslingerd wordt". Tijdens het snel draaien van de winmolen van de ene naar de andere windrichting komen enorme krachten op de windmolen te staan die voor het afbreken van de bladen kan zorgen. Wanneer je voor een windmolen kiest let dan op de volgende punten: zorg dat je een aparte laadrelaar gebruikt speciaal voor windmolens (soms is deze in de windmolen geïntegreerd). Plaats de windmolen zo hoog mogelijk. Obstakels zoals bomen of gebouwen op dezelfde hoogte of hoger dan hoogte van de windmolen moeten twintig keer de hoogte van het obstakel verwijderd zijn van de windmolen in verband met turbulentie. Bedenk ook dat een windmolen veel minder energie opwekt per euro. Stel dat je 500 euro investeert in zonnepanelen of in een windmolen dan zal, over een jaar gezien, de zonnepanelen veel meer energie opleveren dan de windmolen. Zonnepanelen zijn tegenwoordig (relatief) erg goedkoop. Wil je geen zorgen? Koop dan liever een paar extra zonnepanelen dan een windmolen.

Waar op letten als je een omvormer voor in de auto gaat kopen?

Begin eerst met te onderzoeken hoeveel Ampère je uit je sigarettenaansteker aansluiting / 12V aansluiting in je auto kan trekken. Dat kan je in je boekje opzoeken maar op het internet is het waarschijnlijk ook te vinden door te zoeken. Deze waarde wil je weten omdat dit het maximale vermogen van de omvormer bepaalt. Eigenlijk moeten we het anders stellen: het bepaalt hoeveel vermogen je uit je omvormer kan halen. Want: vermogen in Watt is gelijk aan de spanning (die 12V is) maal de stroom (in Ampère). Dus bij een maximum stroom van 10 Ampère kan je maximaal: 12V x 10A = 120 Watt uit de omvormer halen. Eigenlijk nog iets minder. Dit komt omdat de omvormer nooit een rendement heeft van 100%. Wanneer dit 90% is, dan kan je maximaal maar 120 x 0,9 = 108 Watt gebruiken. Dit is meer dan voldoende voor laptops te laden/gebruiken, tablets, laders van allerlij draagbare apparaten zoals iPod, mp3 speler, iPhone, smartphone maar ook een scheermachine werkt hier ook perfect op. Maar een föhn heeft een vermogen van 1000 tot 2000 Watt dus dat is onmogelijk. Een reisstrijkijzer werkt dan ook niet. De Philips reisstrijkijzer vraagt 250 Watt dus dat is te veel. Zelfs als de maximale stroom uit je 12V aansluiting in je auto 15A of zelfs 20A is, dan is dat nog te weinig. 20A komt overeen met 216 Watt effectief. Wil je toch zo'n reisstrijkijzer in je auto willen gebruiken dan moet je een aparte aansluiting laten maken voor 12V die met minimaal 30A gezekerd is.

Wij raden je aan om een omvormer van maximaal 180 Watt te kopen. Dat lijkt een vreemde waarde, maar dat is niet zo. 180 Watt komt overeen met 15 Ampère bij een 12 Volt aansluiting. En heel veel auto's hebben een maximale stroomopname van 15 Ampère (soms 20 Ampère) van je 12 Volt aansluiting. Vandaar die 180 Watt. De Victron Phoenix 12/180 is een zuivere sinus omvormer die je voor iets meer dan 100 euro kan kopen. Het voordeel van een zuivere sinus omvormer boven een gemodificeerde sinus omvormer is ook nog dat je alle elektrische apparaten kan aansluiten zonder dat er problemen ontstaan of zelfs defect raken. Wil je weten waarom? Lees dan dit artikel eens over gemodificeerde sinus omvormers.

Wanneer je een 12V naar 230V omvormer gaat zoeken voor in de auto let dan op onderstaande zaken:

  • Schakelt de omvormer zich uit wanneer de accuspanning onder een bepaald niveau komt? Daarmee wordt voorkomen dat je accu defect raakt door dat hij te diep ontladen wordt. Meestal is deze grens 10,5 Volt.
  • Kijk hoeveel stroom de omvormer verlangt als hij "stand-by" staat. Dus als de omvormer wel aangesloten is maar dat de aangesloten apparaten niet aan staan of aangesloten zijn. Ook dan verlangt de omvormer stroom. Hoe minder stroom hoe beter. Wanneer dit meer dan 0,5 Ampère is (omgerekend 6 Watt) is het beter om naar een andere omvormer om te kijken. Beter is het om de omvormer uit de 12V te halen zodra je hem niet gebruikt. Kan nooit je accu per ongeluk op raken.
  • Is het rendement van de omvormer minimaal 90%? Is het lager kijk dan of je een omvormer kan krijgen met een hoger rendement. Want Dat het rendement (werkingsgraad) zo hoog mogelijk is, liefst boven de 90%.
Verklaard: Ah, Volt, Ampère en Watt Stroom wordt uitgedrukt in Ampère, vermogen in Watt en spanning in Volt. Formule: stroom = vermogen / spanning. Wanneer je een 12 Watt lamp aansluit op een accu van 12 Volt dan loopt er een stroom van 12 Watt / 12 Volt = 1 Ampère. De capaciteit van een accu wordt uitgedrukt in Ah. Dit staat voor Ampère hour (uur). Een 60 Ah accu zou (theoretisch) 60 uur lang 1 Ampère stroom kunnen leveren voor hij leeg is (of 20 uur lang 3 Ampère), want 60 uur x 1 Ampère = 60 Ah (of 20 uur x 3 Ampère = 60 Ah). Wanneer je een lamp van 12 Watt aansluit op die accu van 60 Ah, hoe lang kan die lamp dan op een volle acculading branden? Een 12 Watt lamp trekt 1 Ampère stroom. Dus een 60 Ah accu kan die lamp (nogmaals, theoretisch) 60 uur laten branden. In de praktijk is dit een stuk minder. Vooral de traditionele autoaccu (met dopjes) kan je beter maar voor 30% ontladen (dus dat je nog 70% van de acculading over hebt) want anders gaat de levensduur van de accu heel snel achteruit. Dus een 60 Ah traditionele autoaccu (dus met die zes vuldopjes bovenin) heeft een praktische capaciteit van 60 Ah * 30% = 18 Ah. Een lamp van 12 Watt kan dan maar 18 uur aanstaan. Wanneer je een laptop gebruikt via een 12V naar 230V omvormer, en een laptop gebruikt ongeveer 24 Watt, dan loopt er een stroom 24 Watt / 12 Volt = 2 Ampère. Theoretisch zou een 60 Ah accu dus 60 Ah / 2 Ampère = 30 uur kunnen werken, maar met de hiervoor beschreven veiligheidsmarge van maar 30% je accu ontladen is het wijs om na 18 Ah / 2 Ampère = 9 uur te stoppen. Gebruik je een koelbox van 72 Watt dan loopt er een stroom van 72 Watt / 12 Volt = 6 Ampère. Dan kan je de koelbox reeds na 18 Ah / 6 Ampère = 3 uur uitzetten.

Tips tijdens installatie

De spanning van een zonnepaneel kan flink hoog zijn als deze nog niet aangesloten is. Ons advies is daarom om het zonnepaneel of zonnepanelen te bedekken waardoor geen (zon)licht het paneel kan bereiken. Je hoeft het paneel niet compleet donker te maken bij het bedekken van grote gedeelten van het zonnepaneel zakt de spanning zeer ver.

Hanteer altijd de volgende volgorde aan tijdens de installatie:

  • zonnepaneel installeren
  • zonnepaneel bedekken
  • accu aansluiten op laadrelaar
  • kabels zonnepaneel aansluiten op laadregelaar
  • controleer of omvormer uit staat!
  • omvormer aansluiten op laadrelaar
  • bedekking van zonnepaneel verwijderen
  • omvormer aanzetten
  • Accu eerst geheel opladen voor gebruik

Tips voor gebruik

TL verlichting

Het volgende geldt alleen maar voor TL verlichting die "knippert" als je deze aanzet. Sluit thuis, dus niet op de omvormer, eerst de TL verlichting aan op het openbaar elektriciteitsnet. Wanneer de TL balk knippert voordat hij constant gaat branden dan is het volgende van belang om te lezen. TL verlichting heeft speciale aandacht nodig bij gebruik van relatief kleine 12V naar 230V omvormers. Tijdens het aanzetten van een TL balk kan een grote spanningspiek ontstaan op de 230V leiding. Daar kan zo'n omvormer niet goed tegen en bestaat de kans dat hij defect raakt. Daar is een simpele oplossing voor: vervang de starter in de TL balk voor een "elektronische starter". Probeer dit eerst thuis. Kijk of de TL balk, met de nieuwe elektronische starter, zonder te knipperen in één keer aangaat. Daarmee kan je een elektronische tl starter namelijk herkennen. Staat hij te "knipperen" dan heb je geen elektronische starter. Je kan onder andere bij Conrad zo'n elektronische snelstarter kopen en heeft daar het artikelnummer RDQ-101.

Zet de omvormer uit

Wanneer je de 230V omvormer niet gebruikt zet hem dan uit. Een omvormer die aan staat, ook al zijn er geen elektrische apparaten op aangesloten, of staan deze uit, zal de 230V omvormer toch elektriciteit gebruiken. Dat is best flink wat stroom. Daarom: zet hem altijd na gebruik meteen uit.


home­