Wat zijn onze ervaringen met Linux Mint?

Na 36 jaar gewerkt te hebben met Windows hebben we op 23 juni 2021 het besluit genomen om definitief Linux te gaan gebruiken in plaats van Windows 10.

We hebben gekozen om Linux Mint Cinnamon te installeren. Wat zijn onze ervaringen met dit besturingssysteem en welke hordes hebben we moeten nemen?

In het kort

We keken erg op tegen op tegen het overschakelen van Windows naar Linux. Dat blijkt achteraf totaal onnodig te zijn geweest. Mede omdat we gekozen hebben voor Linux Mint was de overstap heel simpel.

Op een paar kleine details na lijkt Linux Mint op Windows en alles voelt aan als Windows. We durven gerust te stellen dat als we iemand die normaal met Windows werkt achter een Linux Mint computer zetten, deze zonder enige instructie exact dezelfde taken kan uitvoeren. Je hoeft dus, op gebruikersniveau, niets nieuws te leren.

Zelfs sneltoetsen, als ctrl-c, ctrl-v, ctrl-x, ctrl-a en noem maar op, maar ook toetscombinaties als alt-tab (wisselen tussen applicaties) en toetscombinaties met de Windows toets zoals Windows-d (desktop), Windows-e (explorer/filemanager), Windows-l (lock) en het verplaatsten van windows met Windows-pijltje naar links/rechts/boven/onder werken als vanouds.

Eigenlijk is het allemaal koudwatervrees geweest. Na downloaden van Linux Mint op een usb-stick hadden we binnen een kwartiertje Linux Mint op de computer reeds geïnstalleerd in dual-boot modus (tijdens het starten van de computer kan je dan kiezen of je met Windows of Linux wil werken).

Na een kwartiertje konden we al "internetten", muziek streamen, video's afspelen en Word/Excel/Powerpoint documenten openen en aanpassen (in Linux Mint zit het enorm prettige Libre Office die exact dezelfde programma's heeft als Microsoft Office maar dan gratis).

Terwijl je onder Linux Mint zit te werken kom je steeds iets tegen dat je denkt, oja, die applicatie moeten we ook even installeren. Dat doe je in de app-store (zie >menu >administration >software manager). In die appstore tref je haast alle applicaties die je ook in Windows gebruikt en als je die ene applicatie niet in de app-store te vinden is dan is er zeker één alternatief, maar meestal zijn er vele alternatieve applicaties beschikbaar. Na een dag of twee was Linux Mint helemaal ingericht met applicaties waar we altijd mee werken en hadden we bepaalde instellingen aangepast. Denk daarbij aan het instellen van printers, bluetooth en exta menu items.

We hadden ongeveer evenveel tijd nodig om alles weer op orde te krijgen als we dat nodig hebben op een nieuwe Windows computer of na een complete herinstallatie van Windows. Dus een Linux computer in gebruik nemen kost evenveel tijd als een Windows computer in gebruik nemen.

De belangrijkste, maar zeker niet al te lastige horde was om te zorgen dat de Windows schijf met al onze werkbestanden daar op, die initieel alleen maar read-only benaderbaar was, beschikbaar te krijgen met read-write dus dat je vanuit Linux de Windows (werk)bestanden kan lezen en schrijven (zie later).

Onverwacht tevreden

We hadden het niet verwacht maar na 1260 dagen (dit aantal dagen wordt dagelijks automatisch aangepast) werken we nog steeds met Linux en we hebben nog geen behoefte gehad om terug te gaan naar Windows.

Je leest het goed, we geloven het als verstokte Windows gebruikers ook niet, maar we hebben geen enkele keer Windows gestart om daar met een programma te werken omdat we dat toch maar liever in Windows doen. Kortom, we zijn héél tevreden met Linux Mint Cinnamon. Natuurlijk zijn er sommige dingetjes waarvan we denken, dat zou prettiger kunnen maar in zijn algemeenheid geven we Linux Mint Cinnamon een dikke 9!

Mocht je net zoals wij -jarenlang- op de wip zitten: zullen we nu wel of niet overstappen van Windows naar Linux, dan kunnen we -op basis van onze huidige ervaringen- met een gerust hart zeggen: doe het!

Probleempjes die we ondervonden tijden het werken met Linux Mint

• De Windows partitie onder Linux blijkt read-only te zijn en wij wilden dit veranderen naar read-write [oplossing]
• We konden geen tv kijken met Firefox bij NPOstart en ZiggoGo [oplossing].
• We vonden de verticale scrollbar in Firefox onwerkbaar klein en wilde deze verbreden [oplossing].
• Niet echt een probleem, maar je moet er even voor gaan zitten. We moesten voor het mailprogramma dat wij gebruikten (Thunderbird) in de configuratie van Thunderbird aangeven waar de mailbestanden staan (op de Windows partitie). Nadat we dat hadden gedaan waren alle mailjtes weer beschikbaar zoals we die ook onder Windows zagen. Hier vindt je het eenvoudige stappenplan overzetten Thunderbird.
• Hibernate (slaapstand) staat standaard in Linux uit. Hoe je dat aan kan zetten (voor Linux Mint) kan je hier lezen.
• Kleine Bluetooth koppel probleempjes bij gebruik van gelijktijdig gebruik van twee gekoppelde BT boxjes.
• Nieuwe Bluetooth usb dongle werkte niet "vanuit de doos", maar na wat aandacht werkte dat ook.

Bluetooth

Bluetooth (BT) onder Windows vinden we al niet super werken, Linux Mint is helaas niet beter. Sterker nog, wij hebben twee BT speakers en een BT-usb dongle als zender. Je kan op één bron geen twee BT ontvangers aansluiten. Het is de ene óf de andere, dat is een beperking van BT en niet van het besturingssysteem.

Onder Windows10 werkte het als volgt: zet je box 1 aan, dan werkt box 1, zet je box 1 uit en box 2 aan, dan werkt box 2. Zet je box 1 en 2 aan dan werkt box 1, zet je box 1 uit dan schakelt Windows automatisch over naar box 2.

Onder Linux Mint hadden we wat (opstart) problemen met BT. We konden niet twee boxjes tegelijkertijd aanhebben die gekoppeld waren aan de BT-usb dongle. Een werkbare situatie is nu: we zetten box 1 aan, maar dan moet box 2 uitstaan. Willen we overschakelen van box 1 naar box 2 dan zetten we eerst box 1 uit, wachten even een paar seconden, en zetten daarna box 2 aan. Dan werkt het.

Mocht je problemen ervaren, "remove device" dan uit het BT overzicht (klik op het BT icoontje in het systeemvak), en voeg hem opnieuw toe.

Nieuwe Bluetooth usb dongle met groot bereik

De Bluetooth (BT) usb adapter die we gebruikte, en onder Linux werkte, wilde we vervangen voor een ander exemplaar omdat de afstand die we konden overbruggen te beperkt was. We kochten de "ZEXMTE Long Range USB Bluetooth 5.0 Adapter for PC USB". Van binnen blijkt er een Realtec RTL8761B chip in te zitten maar met het lsusb terminal commando manifesteert hij zich als de 8771.

Deze Bluetooth 5.0 adapter bleek niet onder Linux Mint te werken. Daar kwamen we achter na het terminal commando journalctl | grep -i bluetooth en dmesg | grep -i bluetooth. Lang verhaal kort: dit nieuwe stukje hardware werd nog niet ondersteund in de Linux kernel die standaard meegeleverd zit bij Linux Mint 20.1. De oplossing was om een nieuwe kernel te selecteren. Hoe dat gaat staat hier.

Na ingebruikname van de nieuwe kernel werkte de nieuwe ZEXMTE bluetooth adapter wel. En nog even: het bereik van deze adapter is inderdaad een heel stuk groter vanwege de lange antenne die op de adapter zit. Komen de normale adapters niet zo heel ver, deze verdubbelde ongeveer het bereik.<

De huidige situatie

We hebben het systeem dual-boot gemaakt. De Windows partitie van 2 TB hebben we grofweg 200 GB kleiner gemaakt om plaats te maken voor Linux.

Onder Linux hebben we er heel bewust voor gekozen om onze werkbestanden niet op een Linux partitie op te slaan maar de Windows partitie als data partitie te blijven gebruiken. Hoewel we een back-up hebben gemaakt voor de overgang naar Linux, hebben we geen enkel werkbestand "teruggezet". Alle data staat (nog steeds) op een apart (de oude Windows) partitie. Dat dit een Windows (NTFS) partitie is, dat is niet heel gebruikelijk, maar technisch is er niets op tegen.

Het apart houden van je werkbestanden op een aparte partitie is sowieso wel slim als je besturingssysteem upgrades uitvoert. Mochten we bijvoorbeeld overgaan naar een andere Linux versie dan blijft de data partitie onaangetast. Daarnaast kunnen we iedere dag terug naar Windows zonder dat we één bestand kwijt zijn of een (onder Linux) nieuw of aangepaste versie van een bestand missen.

Goed te weten

Wij zijn al jaren geleden, dus toen we nog met Windows werkten, overgestapt naar zoveel mogelijk open-source software. Geen photoshop maar GIMP. Geen MS-Office maar LibreOffice en dat soort zaken. We zijn dus al gewend om met deze alternatieven te werken. Dus dat was geen extra drempel om over te stappen naar Linux Mint. Als je nog werkt met closed-source applicaties, en je wil ze niet onder de Windows emulator Wine gebruiken, dan zal de tijd die nodig is om "je weg te vinden in Linux" (feitelijk in de nieuwe applicaties) iets langer duren.

Positief

Het meest positieve van alles is dat we eigenlijk geen obstakels hebben ondervonden en ons dagelijks werk hebben kunnen voortzetten onder Linux Mint Cinnamon. De icoontjes zien er een héél kleine beetje anders uit, maar voor de rest lijkt het net Windows10. De "start" knop zit linksonder (die je overigens ook bijvoorbeeld naar rechts kan verplaatsen), de actieve programma's zie je als icoontjes op de werkbalk en de klok, geluid, printer etc. icoontjes vindt je in de system tray in "de hoek" net als bij Windows. Ook werken de meeste toetscombinaties als ctrl-c, crt-v, alt-tab, windows-d (laat desktop zien), windows-e (ga naar de explorer toe), ctrl-windows-pijltjes toetsen (om windows te verplaatsten naar hoeken in het scherm) en noem maar op, gewoon zoals dat ook in Windows werkt.

Het meest tijdrovende (en ook dat viel reuze mee) waren twee dingen: zorgen dat je windows c-schijf benaderbaar is voor lezen en schrijven vanuit Linux en het zoeken naar sommige alternatieve programma's omdat die programma's niet onder Linux beschikbaar zijn. Maar nogmaals, het stelt eigenlijk allemaal weinig voor.

En als je bijvoorbeeld niet weet hoe je automatisch een programma kan laten starten op het moment dat Linux start dan zoek je dat gewoon op het internet op. Gebruik dan steeds eerst de twee woorden "linux mint" (soms linux mint cinnamon) en daarna de omschrijving van het probleem, liefst in het Engels. Bijvoorbeeld "linux mint startup applications". Werkt iets wel onder Windows maar (nog) niet onder Linux Mint dan zoek je op "linux mint omschrijving-van-het-probleem" en je vindt op iedere vraag een antwoord. Hierbij helpt het wel als je de Engelse taal machtig bent, want oplossingen vinden voor alles gaat in het Engelse taalgebied veel makkelijker dan in het Nederlands.

De computer die we omgezet hebben vroeg eerst circa 11 Watt in idle toestand onder Windows, onder Linux Mint (zonder tweaken) was dit circa 8 Watt.

Prettig te weten dat er een Windows emulator beschikbaar is. Mocht een bepaalde Windows applicatie niet onder Linux beschikbaar te zijn, dan kan je altijd nog proberen of hij onder Wine kan draaien (Wine=Windows Emulator).

Niet zo fraai maar mee te leven

Het menusysteem van Linux Mint Cinnamon lijkt als twee druppels water op dat van Windows7. Inmiddels zijn we met het menusysteem van Windows10 verwend, met die tegeltjes, en dat heb je niet in Cinnamon. Dus het is een klein stapje terug naar het Windows7 menusysteem. We hebben nog geen oplossing gevonden om in Linux een Windows10-like menusysteem te krijgen. Nogmaals, het is geen ramp, dan maar geen tegeltjes. We gebruiken steeds meer de werkwijze: druk op de super-toets en type de naam van het programma in. Willen we Gimp gebruiken dan drukken we op de supertoets en typen we de eerste letters in "gim" (dus zonder p) en dan vindt het menusysteem al het programma dat we dan met enter starten.

Toekomst

Op dit moment werken we nog steeds "dual boot" (zoals we ooit gestart zijn) dus kunnen we iedere dag terug naar Windows. Maar daar blijken we geen behoefte meer aan te hebben. Je zou denken dat we Windows er graag af willen gooien. Maar die stap levert heel weinig op. Je krijgt dan de schijfruimte die Windows inneemt op de Windows partitie terug. Die vrijvallende ruimte is heel beperkt en je weet maar nooit waar je Windows nog een keer voor nodig hebt. Dus voorlopig laten we alles zoals het is.

Maar ooit komt er moment, zo verwachten we, dat we afscheid nemen van dual boot. We verwijderen dan Windows en zullen de werkbestanden overzetten op een data partitie met een Linux filesysteem, dus geen NTFS maar bijvoorbeeld ext4. Nogmaals omdat het een heel gedoe zal worden (tijd kost) en we er weinig mee winnen, zullen we dit voorlopig uitstellen. We kunnen ons voorstellen dat we dit ooit zullen doen bij een major upgrade van Linux Mint. Dus als die versie overgaat van 20.x naar 21.x, we zullen dan, om puur ervaring op te doen, wel eerst die upgrade uitvoeren om te kijken hoe dat allemaal verloopt, om daar kennis mee op te doen voor toekomstige major upgrades, maar uiteindelijk zullen we toch een schone installatie gaan uitvoeren en de huidige ssd van 2 TB verdelen in een data partitie en de gebruikelijk Linux partities. Want een aparte data partitie lijkt ons nog steeds erg prettig.

Update 20240508: we hebben het moederbord van de desktop vervangen en dat was gelijk een mooi moment om alleen maar Linux Mint op de ssd te installeren. Dus vanaf die dag geen Windows meer.

Nader uit te zoeken

• Hoe deel ik het slimst de ssd in partities zoals /boot, /, /home en /swap? (swap 2x RAM, wellicht / van 20 GB, /boot van 300 MB of / en /boot in één partitie? en mogelijk de boot partitie op read-only). En vooral waarom zouden we? Zie hier onze toelichting.
• Hoe krijgen we hybernate aan de praat? We hebben het aan de praat gekregen, maar zien af van gebruik omdat dit, bij veelvuldig gebruik, een negatieve invloed heeft op de levensduur van een SSD.
• Is er een menusysteem app die net als onder Windows10 applicaties aan de startknop kan vastpinnen? Niet gevonden, maar we hebben het ook niet meer nodig. Het was gewoon even wennen dat het anders is. We missen het niet echt meer.

Dingen die net even anders zijn in Linux dan in Windows

In Linux zijn sommige dingetjes net even anders dan in Windows. We hebben ze voor je verzameld in dit artikel.

Termen in Linux die we voor je hebben verklaard

Wil je weten waar termen als Qt, KDE+, API, library, appimage, snap, flatpak, distro, fork, ppa, package manger en noem maar op betekenen? We hebben ze voor je verzameld en verklaard in ons Linux glossarium.

Partities

Hoewel er bij een Windows installatie ook meerdere partities worden gemaakt, merk je hier niets van. In Linux wordt, vooral werd, er veel gesproken over partities. Het is tegenwoordig niet meer zo belangrijk. Dat komt omdat de harde schijven / ssd's een grote opslagcapaciteit hebben, een hoge snelheid hebben en het interne geheugen doorgaans erg groot is (bij een klein intern geheugen heb je veel "swap" ruimte nodig).

De belangrijkste partities waarover je wel eens wat leest zijn: /boot, /swap, / en /home.

Vroeger waren er zwaarwegende argumenten om die verschillende partities te hebben. Dat was vooral omdat schijven zo traag waren en een beperkte opslagcapaciteit hadden.

Wanneer je vandaag de dag bijvoorbeeld Linux Mint automatisch laat installeren (dus zelf geen invloed wil hebben op het maken van partities), wordt er een /boot, /swap en / (root) partitie gemaakt. De /boot partitie is iets van 500 MB groot en daar staat de bootloader op (die dus Linux zal laden en starten). De grootte van de /swap partitie zal afhangen van de grootte van je intern geheugen. Op mijn desktop met 16 GB intern geheugen wordt een swap partitie gemaakt van maar 1 GB.

De / partitie (de root partitie) neemt de rest van de harde schijf of ssd in beslag. Er wordt standaard geen aparte /home partitie meer gemaakt.

Wat interessant te vertellen is dat je gebruik kan maken van LVM, logical Volume Manager. Tijdens de installatie, ook bij een standaard installatie, kan je aangeven dat gebruik gemaakt moet worden van LVM.

LVM heeft als voordeel dat je achteraf heel eenvoudig de grootte van partities kan aanpassen. Zelfs een partitie, eigenlijk een volume, kan laten doorlopen over een extra schijf. Dat is vooral handig als je schijfruimte te kort komt en een schijf/ssd toevoegd aan een bestaand volume.

Verder lezen

Overzicht artikelen over Linux of over Linux Mint.